Cyberveiligheid in de apotheek: Tips en ervaringen van onze expert

Als ik het zo bekijk beginnen steeds meer apothekers zich bewust te worden dat het aspect “cyberveiligheid in de apotheek” een groeiend aandachtspunt mag zijn. Het gaat echter over technologie die ver buiten het vakgebied van de apotheker ligt. Zo komen wij met Farmad in beeld. Wij zien het als onze missie om de infrastructuur van onze klanten zo veilig, betrouwbaar en efficiënt mogelijk te maken zodat zij zich volledig en zonder zorgen kunnen wijden aan hún missie: goede persoonlijke farmaceutische zorg verlenen aan hun patiënten.

Wat is voor apothekers de aanleiding om hun cyberbeveiliging aan te pakken?

Sommige van onze klanten worden acuut met de neus op de feiten gedrukt. De laatste jaren is het helaas een paar keer voorgevallen dat apotheken slachtoffer worden van phishing of ransomware waardoor hun systemen blokkeren en gegevens verloren gaan. Als er dan ook nog eens geen veilig back-up systeem bestaat voor hun gegevens, dan kost dit handenvol tijd en geld om hun zaak weer op de rit te krijgen.

Gelukkig denken meer en meer apothekers ook proactief aan het opzetten van een goede beveiliging. Idealiter gaan wij samen aan tafel zitten om alle aspecten van beveiliging zowel van de apotheek- als de IT-configuratie als één geïntegreerd geheel te kunnen bekijken. Ook bij nieuwbouw of renovatie worden wij reeds van bij de planningsfase betrokken. Zo’n aanpak kost wat energie en overleg, maar weegt – naar wat wij van onze klanten vernemen – helemaal niet op tegen de gemoedsrust die ze ervaren, wetende dat hun infrastuctuur optimaal beveiligd is.

Wat zijn de pijlers van IT-beveiliging die in eerste instantie in het vizier komen?

Dat ligt eigenlijk bij elke apotheek net iets anders. Wij benaderen deze materie niet als eenheidsworst. Elke officina heeft zijn eigenaardigheden als het over IT-configuraties gaat. Wij werken altijd op maat van de gescreende situatie én volgens het budget van de apotheker.

Een aantal basisvoorwaarden zijn natuurlijk “incontournable” om in deze tijden veilig te werken.
In volgorde van must-have tot nice-to-have zetten wij deze elementen in voor een professionele apotheekbeveiliging:

• 
  

  Een snelle business internetconnectie als primaire verbinding is een must. Dat heeft directe impact op de internetbeschikbaarheid en de snelheid waarmee wordt gewerkt (upload en download).

• Back-up in de cloud voorkomt onverwacht gegevensverlies. Het herstelt eenvoudig lokale data vanuit een gescheiden en veilige cloudomgeving.

• Een firewall zorgt ervoor dat het apotheeknetwerk voldoende beschermd is tegen ongewenst bezoek van buitenaf en maakt alleen goedgekeurde communicatie mogelijk. Zo worden potentieel schadelijke gegevensstromen via ransomeware (cryptolockers), phishing websites, hacking, malware en virussen geblokkeerd. Vaak wordt onderschat hoe zwaar die de werking van de apotheek kunnen verstoren. Bij inkomende internetbedreigingen treedt de firewall niet alleen reactief op om bedreigingen in de kiem te smoren, maar wendt hij ook proactief verschillende soorten bedreigingen af.

• Via de firewall kan de apotheker een tweede internetverbinding toevoegen. Zo is een ononderbroken connectie steeds verzekerd en blijft de apotheek verbonden als één van de providers uitvalt door bvb panne of werken.

• Een gescheiden netwerk tussen zaak en privé. Daar waar de woning aan de apotheek paalt en beide delen van het zelfde internet en netwerk gebruik maken, komen zaak en privé in elkaars vaarwater. Onze klanten staan er dikwijls niet bij stil dat privé surfen en mailen niet altijd onschuldig is en aanzienlijke veiligheidsrisico’s met zich meebrengt. Privé internetgedrag kan ongemerkt je zakelijke gegevens compromitteren. Door de netwerken te scheiden elimineren we deze risico’s en zorgen we ervoor dat iedereen veilig en zonder zorgen zijn werk kan doen.

Ook internet/wifi voor patiënten in de officina zit in de lift, wat zijn daar je ervaringen mee?

Inderdaad, vele nieuwbouw apotheken zijn betonnen blokken die 4 of 5G netjes buitenhouden. Niet alleen willen steeds meer apothekers hun patiënten voorzien van veilig en snel internet, ook voor eigen wifi-gebruik zijn access points aangewezen. Steeds meer wifi gestuurde apparaten krijgen hun plek in het dagelijks werk van de apotheek. Tablets, digitale schermen en andere devices bvb… Wij integreren op strategische plaatsen krachtige wifi access points zodat op elke onbereikbare plek in de officina ook veilig en snel draadloos internet aanwezig is.

Nu apotheken zich steeds meer verenigen in groepen, hebben zij ook meer nood aan veilige samenwerkingstools. Welke trends zien jullie op IT-vlak en hoe ondersteunen jullie apothekers daarin?

Samen met het groeiend aantal apotheekgroepen stijgt ook de nood aan makkelijk inzetbare samenwerkingstools. Met Office 365 maken we voor vele apotheken de eerste oversteek naar het werken in de cloud. Het online beheer van bestanden en het samenwerken aan gedeelde documenten over apotheken heen wordt hierdoor een stuk flexibeler. Hier geldt het anytime anywhere principe: toegang tot je gegevens waar je ook bent. Geen nood meer bvb om de toonbank te verlaten en ergens achteraan op een lokale computer een bestandje af te drukken om aan de patiënt mee te geven.

Overlegmomenten worden steeds meer in de vorm van Teams videocalls ingepland. Makkelijk, persoonlijk en enorm tijdsbesparend.

Een nog ondergewaardeerd aspect van een professionele uitstraling voor de apotheek is de organisatie van domeinnamen en mailboxen. Niet zelden komen we nog emailadressen tegen in de trant van apofientje@hotmail.com. Daarvoor zetten we professionele domeinnamen op en organiseren we de mailboxen voor samenwerking met collega’s, patiënten en externe relaties.

Hoe zie je tot slot de evolutie binnen Farmad in deze materie?

Onze taak is in eerste instantie om onze klanten bewust te maken van het veranderende landschap in cyber security. De spanningen op wereldvlak dragen daadwerkelijk bij tot een toenemende cybercriminaliteit. Het is dan ook een feit dat niemand er nog aan ontsnapt. Nu is het absoluut niet onze bedoeling om ongerustheid te zaaien, maar het is wel professioneel common practice om hier doordacht mee aan de slag te gaan. We hebben veel in kaart maar de creativiteit waarmee bedreigingen worden opgezet neemt toe.

Het is in deze context dat wij de laatste jaren bijzonder veel hebben geïnvesteerd in onze kennis over deze technologieën. Vandaag zijn we in staat om gepaste oplossingen te bieden op al deze uitdagingen. We maken gebruik van nieuwe technologie die lerend is en in staat om nieuwe ongekende bedreigingen in kaart te brengen en te blokkeren. Het doet ons dan ook plezier dat we steeds meer gezien worden als een betrouwbare partner als het gaat om cybersecurity in de apotheek.